Shint Nyo Lay

ငါျမင္ခဲ့တယ္ ဆိုရိုးရွိတယ္ မၿပီးခင္ ဗမာမျမင္ေစနဲ႔တဲ့... ဒါေပမယ့္ ငါျမင္ခဲ့တယ္...။

စာေရးသူႏွင့္ စာဖတ္သူ                    ငယ္စဥ္ေတာင္ေက်း ကေလးဘ၀ကတည္းက ကၽြန္မတို႔ဟာ ၀လံုးက စၿပီး စာေတြေရးလာခဲ့ၾကတာ ခုခ်ိန္ထိဆို စာလံုးေပါင္းမ်ားစြာ ေရးခဲ့ၾကၿပီး .. ေရးေနၾကဆဲ .. ဆက္လက္ ေရးၾကဦးလတၱံ႕ေပါ့။

အက္ေဆး (သို႔) ရသစာတမ္းအေၾကာင္း               အက္ေဆးဆိုတာ ဘာလဲဆိုျပိးေတာ့ ေမးခြန္းထုတ္လိုက္ရင္ လူအမ်ားစုက စာစီစာကံုးလို႕ ျမန္မာလို ျပန္ျပီ ေျဖၾကလိမ့္မယ္။ ဒီအေျဖက မမွန္ဘူးလားဆိုေတာ့ အနည္းအက်ဥ္းေတာ့ မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တကယ့္အေျဖမွန္လား ဆိုေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။

စာဖတ္ျခင္း           “ စာေရးဆရာဟာ ေလာကမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို အရိုးခံစိတ္ထားနဲ႔ အရွိအတိုင္း တင္ျပရမယ္…ေ၀ဖန္တာေတြ သံုးသပ္တာေတြ စြက္ဖက္တာေတြ မလုပ္ရဘူး… ”

အျမင္                   တူညီတဲ့ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ မတူညီတဲ႔အေျခအေနေတြကို ပိုင္ဆိုင္ထားတယ္။ အဲဒါ ပါဝါပဲ။ ပါဝါ ပိုင္ဆိုင္မႈ ကြဲျပားတာနဲ႔အမွ် အျမင္ေတြက ျခားနားသြားႏိုင္တယ္။အဲဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ပါဝါကို တုိးလိုက္တယ္...ေနာက္ထပ္ ငါးဆယ္။

ရသစာေပတိမ္ေကာမသြားဘူး                  စာေရးဆရာမ ႏုႏုရည္အင္း၀ရဲ႕ ျပံဳး၍လည္း ကန္ေတာ့ခံေတာ္မူပါ၊ ရယ္၍လည္းကန္ေတာ့ခံေတာ္မူပါ (Smile As They Bow အမည္ႏွင့္ အေမရိကန္လူမ်ဳိးဘာသာျပန္ဆရာ အဲလ္ဖရက္ ဘင္းေဘာင္ဆိုသူက အဂၤလိပ္ဘာသာျပန္) ၀တၳဳဟာ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာမွ စတင္ခ်ီးျမႇင့္တဲ့ အာရွ စာေပဆု (Man Asian Literary Prize) အတြက္ ေနာက္ဆုံးဆန္ကာတင္ ငါးဦးအဆင့္အထိ ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။

ဟိုဘက္ ေခတ္ ဒီဘက္ ေခတ္ စာေရးဆရာ၊ ဆရာမျဖစ္ခ်င္သူေတြ                   အလုပ္နားရက္ရတဲ့ ေန႔ေတြမ်ဳိးမွာ ကြၽန္ေတာ္ စာေရးေနတတ္ပါတယ္။ စာေရးစရာေတြ အေႂကြးလက္က်န္ကေလးေတြ ေရးၿပီးၿပီဆိုရင္ေတာ့ Face Book ေပၚ ဟို ဖတ္ ဒီဖတ္ဖတ္ေနရင္း စာေပမိတ္ေဆြမ်ားနဲ႔ စကားစျမည္ေျပာဆိုျဖစ္ပါတယ္။ တခါတေလ စာေရးဖို႔ ဝါသနာပါသူေတြရဲ႕ အေမးေတြကို ေျဖရတဲ့အခါလည္း ႐ွိသလို၊ အၾကံဥာဏ္ေတာင္းတဲ့အခါ ကိုယ္သိသေလာက္ မွတ္သေလာက္ ေျပာျပလိုက္ရတာလည္း႐ွိပါတယ္။

အက္ေဆးအေၾကာင္း အက္ေဆး                      အက္ေဆးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပည့္ျပည့္စံုစံု သိခ်င္လွ်င္ စာေပဗိမာန္မွ ထုတ္ေဝေသာ “စာတမ္းငယ္ စာတမ္းမ်ား” စာအုပ္ကို ဖတ္ၾကည့္သင့္သည္။ ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ အက္ေဆးအေၾကာင္းကို တတ္သေလာက္ မွတ္သေလာက္ ေျပာျပပါမည္။ အက္ေဆးဆိုသည္မွာ အဂၤလိပ္ဘာသာစကား ျဖစ္၏။ ျမန္မာလို စာစီစာကံုးဟု အမ်ားစုက နားလည္ထားၾကသည္။ ေက်ာင္းသံုးေဝါဟာရ အျဖစ္ သိေနၾကျခင္းျဖစ္၏။ တကယ္ေတာ့ ဒီ့ထက္မက အဓိပၸာယ္ က်ယ္ဝန္းသည္။

အက္ေဆး                `အက္ေဆး´ ဆိုတာ ဘာလဲ။              ကမၻာ့ `အက္ေဆး´ ဖခင္သည္ မီရွယ္ေမာန္တိန္း [Michel Eyquem de Montaigne (1533-92)] ျဖစ္သည္ဟု ဆရာစဥ္သမားစဥ္ အမွတ္အသားရွိသည္။ သူကြယ္လြန္ခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀၈ ႏွစ္ရွိၿပီ။ ထိုမွ်အထိ ဆြဲဆန္႔လွ်င္ ရွည္လ်ားေလးလံေပသည္။ သိမီသေလာက္က ျဖတ္ေျပာပါမည္။ ေက်ာင္းစာသင္ခန္းအတြင္းမွာ သင္ခန္းစာအျဖစ္ `စာစီစာကံုး´ ဟု ရွိသည္။ အမ်ားသိၿပီးျဖစ္၏။ နိဒါန္း၊ စာကိုယ္၊ နိဂံုး အဂၤါသံုးပါးႏွင့္ညီညြတ္ေသာ၊ စီကာစဥ္ကာ ပန္းသဖြယ္သီကံုးထားေသာ စာ။ ထိုစာကို စာစီစာကံုးဟု ယေန႔အထိ အသံုးတြင္ေနသည္။

သကၠတအကၡရာ၊ သကၠတေမြးစားစကားလံုး ''ဘဘ၊ ျမန္မာစာမွာ ဗ်ည္း (၃၃) လုံးထဲ မပါတဲ့ ဗ်ည္းတစ္လုံးရွိေသးတယ္ မဟုတ္လား'' ''ေဟ...ဘယ္ဗ်ည္းပါလိမ့္ သမီးရယ္'' ''သမီးတုိ႔သင္ခဲ့ရတဲ့ ရာဇကုမာရ္ေက်ာက္စာစကားေျပထဲ မွာ စစခ်င္း 'ရွရီ' ဆုိတဲ့ စာလုံးက ဂငယ္အလယ္က အစက္ကေလး နဲ႔ မဟုတ္လားဘဘ။ အဲဒီစာလုံးကုိ ရရစ္ၿပီး လုံးႀကီးတင္ဆန္ခတ္ထည့္ထားတာ ေလ။ အဲဒီ စာလုံးက ဗ်ည္း (၃၃) လုံးမွာ မပါဘူးမဟုတ္လားဘဘ''

ေဆာင္းပါးႏွင့္ စာတမ္းငယ္ ေဆာင္းပါး ၁။ ဦးေႏွာက္မွလာ၏ ၂။ သုတေပး၏ ၃။ ခပ္စိမ္းစိမ္းေျပာ၏ ၄။ ေအးစက္စက္ႏိုင္၏ ၅။ အေၾကာင္းအရာထင္ေပၚ၏။ စာေရးသူေပ်ာက္ေန၏။

အာေမဍိတ္စကားလံုးမ်ား    ''အလို..တူေတာ္ေမာင္ ေစာေစာစီးစီးပါလားေဟ့'' တစ္လတစ္ႀကိမ္လာေနက်ျဖစ္ေသာ တူေတာ္ေမာင္ နံနက္ေစာေစာစီးစီး အိမ္ေရာက္လာသည့္အတြက္ ကြၽန္ေတာ္ အံ့ၾသသြားပါသည္။ ''ခရီးဆက္စရာကေလးရွိေနလို႔ ဦးဆီေစာေစာဝင္လာတာပါ.. . ဦး'' ''ဟုတ္ပါၿပီ။ ဒီတစ္ခါေရာ ဘာေမးစရာေတြပါလာေသးသလဲ''

ေတြးမိေတြးရာ ေရးမိေရးရာ စာေလးမ်ား ကၽြန္ေတာ္ (၂၀၁၅) ဇြန္လပိုင္းထဲမွာ ေရးခဲ့တဲ့ ဝတၳဳတိုေလးဟာ ဒီေန႔(၂၀၁၇) ဇြန္လထဲမွာပဲ ပံုႏွိပ္စာမ်က္ႏွာထက္ကို ေရာက္လာပါတယ္။ တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ ဒီဇာတ္လမ္းေလးထဲက ဇာတ္ေဆာင္အသက္ဟာ (၃၆)ႏွစ္ဆိုၿပီး ဖြဲ႔ထားသလို ကၽြန္ေတာ့္အသက္ (၃၆)ႏွစ္ျပည့္တဲ့လထဲမွာပဲ ပံုႏွိပ္ခံရတာလည္း တိုက္ဆိုင္မႈပါ။ ဇာတ္ေဆာင္တစ္ေယာက္လို ေအာင္ျမင္မႈမရေသးတာက တစ္ပုိင္းေပါ့။ အဲဒီ ဝတၳဳတိုေလးကို ကၽြန္ေတာ္ေမြးေန႔ ဇြန္လ(၉)ရက္ေန႔မွာ တင္ေပးပါ့မယ္ သူငယ္ခ်င္းတို႔။ ဖတ္ၿပီး ေဝဖန္ေပးၾကပါဦး။

ဒါေပမယ့္၊ ဒါေပမဲ့ "ကဲ ငါ့တူေလး။ ဒီတစ္ေခါက္ ဘာေမးဖုိ႔စိတ္ကူးထားသလဲ" နယ္မွေရာက္လာေသာ တူေတာ္ေမာင္ကုိကၽြန္ေတာ္က စကားလမ္းေၾကာင္းေပးလုိက္သည္ ။ "ကၽြန္ေတာ္ဒီကုိမလာခင္ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္နဲ႔ ျငင္းခုံခဲ့ရေသးတယ္ ဦးရဲ႕။ ကၽြန္ေတာ္က ဒါေပမဲ့၊ သုိ႔ေပမဲ့ ဆုိတဲ့စကားေတြမွာ 'မဲ့' ကုိ မ ေနာက္ပစ္နဲ႔ေရးရတယ္လုိ႔ေျပာ တာ သူကလက္မခံဘူး။ ဒါေပ မယ့္၊ သို႔ေပမယ့္ဆုိၿပီး 'မယသတ္' နဲ႔ေရးရမယ္တဲ့။ ဒါနဲ႔ပဲသူမွန္တယ္ ကုိယ္မွန္တယ္ဆုိၿပီး ျငင္းၾကတာ ပဲဦးရယ္"

ျမန္မာစကားမဟုတ္ေသာ သူမ                    ဤေခါင္းစဥ္ကိုၾကည့္ၿပီး ဘဝင္မက်သူမ်ားက- ``ဘာျဖစ္လို႔ 'သူမ'က ျမန္မာစကားမဟုတ္ရမွာလဲ။ ျမန္မာစကားမို႔လို႔ စာေတြစကားေတြထဲမွာ 'သူမ'ေတြကို မၾကာခဏဖတ္ေန ၾကားေနရတာေပါ့´´ဟု ေျပာခ်င္ၾကမည္ထင္ပါသည္။ ကြ်န္ေတာ္ နည္းနည္းရွင္းျပပါရေစ။

  ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ တံတားမ်ား         တံတားဆိုသည္က သြားလာရန္ခက္ခဲသည့္၊ လမ္းေဖာက္ရန္ ခက္ခဲသည့္ အေျခအေနတြင္ တစ္ေနရာမွ တစ္ေနရာသို႔ အလြယ္တကူသြားႏိုင္ေရးအတြက္ တည္ေဆာက္ထားသည့္ လမ္းတစ္မ်ိဳးဟု ဆိုခ်င္သည္။ ဟိုဘက္ သည္ဘက္ ကူးရန္အတြက္ ပ်ဥ္တစ္ခ်ပ္ခင္း တံတားေလးမ်ား၊ ခေနာ္နီ ခေနာ္နဲ႔ ဝါးတံတားေလးမ်ား၊ ခ်င္းျပည္နယ္လို ေတာင္ေပၚေဒသမ်ားမွာရွိသည့္ ဝါးလံုးတန္းေလးမ်ားကို နင္းေလွ်ာက္ စဥ္ ေဘးမွာရွိသည့္ ႀကိဳးတန္းကို အားျပဳထားရသည့္ ေကာင္းကင္တံတားမ်ား၊ နန္းေတာ္တိုင္မ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားသည့္ သမိုင္းတြင္ အမည္းစက္စြန္းထင္းထားသည့္ ဦးပိန္တံတား၊ သံမဏိ သံယက္မ မ်ားျဖင့္ အခိုင္အမာ တည္ေဆာက္ထားသည့္ တံတားမ်ား၊ ပင္လယ္ထဲတြင္ သံမဏိႀကိဳးမွ်င္မ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားသည့္ မိုင္ခ်ီရွည္လ်ားသည့္ တံတားမ်ား စသည္ျဖင့္ တံတားေတြက မ်ိဳးစံုပင္ျဖစ္သည္။